Zandplaten en onbewoonde eilanden
Het Nederlandse deel van de Waddenzee herbergt vijf bewoonde eilanden en tien onbewoonde zandplaten en eilandjes. De eilanden wandelen en veranderen door de invloed van stroming, wind en zon en zo kunnen eilanden afkalven en ook groeien. Een zandplaat kan na verloop van tijd een eiland worden die niet meer onder water loopt met vloed. Als hij dan een bepaalde afmeting heeft, dan mag hij zich opeens eiland noemen.
Zandplaten
Zandplaten in de Waddenzee zijn niet alleen mooie structuren om te zien, heerlijke oorden om naar toe te wadlopen en fantastische plekken om - als het tenminste niet is verboden - je bootje aan te leggen en een zandplaatwandeling te maken, ze zijn ook belangrijk voor het ecosysteem in de Waddenzee. De zandplaten zijn rustgebieden voor vogels en zeezoogdieren. De grijze en gewone zeehond paren er, baren er hun pups, zogen en spenen hun jongen en liggen er te rusten. Een zandplaat waar bijna nooit mensen komen is een rustige plek waar de dieren helemaal hun gang kunnen gaan.
Hoogwatervluchtplaats
Voor vogels zijn de platen ook van groot belang. Ze kunnen er hun pootjes strekken op weg naar de bestemming van hun jaarlijkse trek, ze kunnen er wormpjes en schelpdiertjes vinden om op te eten en ze vinden er rust. Wat voor de zeehonden geldt, gaat ook op voor de vogels. Weinig is zo belangrijk als ongestoord te kunnen foerageren, paren en nestelen. De zandplaten en onbewoonde eilandjes zijn voor de vogels uitgelezen plekken om hun nestje te maken en jongen groot te brengen. Het zijn hoogwatervluchtplaatsen voor honderdduizenden vogels.
Trekvogels
Voor trekvogels zijn de platen ook belangrijk. De lange vluchten van noord naar zuid en omgekeerd vergen veel energie en een tussenstop is dan noodzakelijk om de energievoorraad aan te vullen. De trekvogels gebruiken massaal de Waddenzee voor een tussenstop. De zandplaten en eilandjes zijn dan rustige plaatsen waar ze zonder te worden gestoord kunnen snavelen en foerageren. De Waddenzee is op die manier van groot belang voor de vogelstand elders in de wereld. Als de vogels op de Waddenzee geen gelegenheid hebben om bij te tanken, halen ze Afrika niet en ziet dat continent bijvoorbeeld geen kanoeten.
De tien van het Nederlandse Wad
De tien onbewoonde Nederlandse eilanden en zandplaten zijn:
- Razende Bol,
- Richel,
- Griend,
- Robbenbank,
- Rif,
- Engelsmanplaat,
- Simonszand,
- Rottumerplaat,
- Rottumeroog,
- Zuiderduin.