Piejet » Specials » Strandingen

Scheepsrampen en ongelukken

Scheepsrampen en ongelukken Zolang er gevaren worden vallen er schepen ten prooi aan de golven. Dat kan komen door een vliegende storm, een zandbank waar het schip op strandt, een rots, een kust of door een botsing met een ander schip. Scheepsrampen kunnen ook gebeuren door een stommiteit van de kapitein of door vijandig ingrijpen, zoals torpederen of bombarderen. Vanwege de hulpeloosheid van de opvarenden in de golven spreken scheepsrampen altijd tot de verbeelding.

Scheepsramp

Zodra een schip water maakt gaan de emoties opspelen. Mensen willen het vege lijf redden en gezagvoerders doen hun best het materieel te redden en de opvarenden veilig aan wal te krijgen. Bij het principe 'Vrouwen en kinderen eerst' gaat de rede en het fatsoen boven de emotie. Om volgens dat principe te kunnen evacueren is een bepaalde orde nodig en dat is nu juist wat er in de paniek op een schip dat water maakt mankeert. Een knappe kapitein die het hoofd in zo'n panieksituatie koel kan houden en ter zake doende orders kan geven, die rust zo goed mogelijk bewaren en de passagiers en bemanning het gevoel gevel dat er iemand is die de zaak in z'n macht heeft. Want wie in het water van de zee of oceaan terechtkomt is nog niet jarig. Onderkoeling ligt op de loer en soms zelf hongerige zeedieren.

Wrakken

De zeeën liggen vol met wrakken van vergane schepen. In de oceanen liggen ze zo diep dat we ze nooit meer zullen zien, maar voor kusten willen wrakken nog wel eens zichtbaar worden of liggen ze op een diepte dat duikers er naar op expeditie kunnen gaan. Wrakduiken is een liefhebberij van velen en er worden vele wrakkenmusea vol verzameld van de spullen die naar boven worden gehaald.
In ondiepe zeeën zoals de Waddenzee, komen de wrakken soms weer aan de oppervlakte. De eb en vloed beweging spoelen dan de restanten bloot. Meteen komen dan ook de verhalen weer boven water die aan het wrak gekoppeld zijn.
Aan de noordkant van de Waddeneilanden liggen ook vele wrakken van schepen die net te dicht langs de kust de eilanden dachten te kunnen passeren. Of ze werden door een storm de verkeerde kant opgeblazen en kwamen in een ondiepte voor de kust terecht. Het werd menig schip fataal.

Oorlog

De Tweede Wereldoorlog heeft ook heel wat wrakken opgeleverd. Niet alleen van schepen van divers kaliber, maar ook van onderzeeboten en vliegtuigen die werden neergeschoten en in zee terechtkwamen. Ze worden door deskundigen en hobby-argeologen en historici nauwkeurig bijgehouden op wrakkenkaarten en soms geborgen.
Een mooi voorbeeld van een schip dat de oorlog overleefde en zijn Waterloo vond in een stomme mist, is de Panagathos die in 1965 boven Ameland op het Bornrif stootte. Het was een schip van de beroemde Liberty-vloot, die had meegeholpen bij de bevrijding van Europa. De oorlog kwam hij zonder kleerscheuren door, maar de stranding overleefde hij niet. Het schip brak en verdween jaren later helemaal in de golven.

In deze special verzamelen we artikelen over strandingen, scheepsrampen en wrakken.
Costa Concordia – de Titanic van deze eeuw

Costa Concordia – de Titanic van deze eeuw

De Costa Concordia was een enorm cruiseschip dat kapseisde met dodelijke slachtoffers tot gevolg. Op 13 januari 2012 kelderde het schip voor de kust van Isola del Giglio. Wat eens het vlaggenschip van…
Lutine - het fregat met goud en zilver

Lutine - het fregat met goud en zilver

Het fregat Lutine spreekt, vanwege de goudschat (dubloenen, Spaanse matten en goudstaven) die het aan boord had, twee eeuwen na zijn schipbreuk nog immer tot de verbeelding. Er is wel goud geborgen, m…
Onderkoeling of hypothermie - Zwemmen in de Noordzee

Onderkoeling of hypothermie - Zwemmen in de Noordzee

De temperatuur van de Noordzee wisselt per seizoen. De watertemperatuur schommelt van 1° Celsius in de winter tot 18° Celsius in de zomer. Aan de stranden kan het zelfs nog iets warmer worden. Altijd…
Panagathos – het Liberty-schip dat voor Ameland zonk

Panagathos – het Liberty-schip dat voor Ameland zonk

De Panagathos strandde op 28 oktober 1965 in dichte mist op het Bornrif, zo’n zes kilometer voor de kust van Ameland. Hij was er met geen mogelijkheid meer af te krijgen. Met zijn lading - broodjes ij…
Scheepsramp - Vrouwen en kinderen eerst

Scheepsramp - Vrouwen en kinderen eerst

Het is er ingehamerd bij zeevarenden en iedereen die ook wel eens op een schip zit: bij een scheepsramp zijn het ‘vrouwen en kinderen eerst’ die het schip verlaten. De praktijk is weerbarstiger dan de…
Sewol – de veerboot die in de Gele Zee verdween

Sewol – de veerboot die in de Gele Zee verdween

De veerboot Sewol zonk op 16 april 2014, onderweg van de Zuid-Koreaanse stad Incheon naar het eiland Jeju, onder het zuidpuntje van Zuid-Korea. De boot had 476 mensen aan boord, waaronder veel scholie…
Tjipetir – het mysterie van de tegels op het strand

Tjipetir – het mysterie van de tegels op het strand

Op verschillende Waddeneilanden spelen regelmatig hard rubberen tegels aan waar de naam Tjipetir in is gedrukt. Een Engelsman probeert het mysterie van Tjipetir te ontrafelen, het mysterie dat tot Vli…
Wonder – de viool uit de Titanic

Wonder – de viool uit de Titanic

De Titanic spreekt tot de verbeelding: het prachtige schip dat op haar eerste reis ten onder gaat. De oceaanstomer liep in 1912 op een ijsberg en zonk. Op het schip speelde een groep muzikanten met ee…
Wrakken in de Waddenzee

Wrakken in de Waddenzee

In de Waddenzee liggen diverse scheepswrakken die een bron van plezier en kennis vormen voor duikers en archeologen. Stormen bedreigen de wrakken en de restanten van schepen dreigen uiteen te vallen.…
Gepubliceerd door Piejet op 28-10-2015, laatst gewijzigd op 01-03-2019. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: G. Bruin